Budownictwo neutralne klimatycznie
Artykuł sponsorowany

Budownictwo neutralne klimatycznie

Dodano: 
Błękitne Osiedle, wizualizacja
Błękitne Osiedle, wizualizacja Źródło: HM Inwest
Dwie trzecie Europejczyków obecnie mieszka w miastach, których obszar do 2030 r. może wzrosnąć nawet trzykrotnie. Te trendy demograficzne i urbanistyczne oraz zmiany klimatu powodujące napływ zwrotnikowych mas powietrza nad Polskę tworzą ogromne wyzwanie, przed którym stoi branża budowlana. W jaki sposób zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na wysokiej jakości budynki mieszkalne i infrastrukturę przy jednoczesnym przejściu na budownictwo niskoemisyjne? Odpowie na to nasz krótki poradnik.

Osiągnięcie budownictwa neutralnego dla klimatu to nie tylko ekologiczne rozwiązania przy inwestycjach deweloperów, to przede wszystkim współpraca w całym łańcuchu: od regulatorów po deweloperów, projektantów, wykonawców, producentów i docelowych użytkowników. Pamiętajmy przy tym, że neutralność klimatyczną należy definiować z uwzględnieniem wszystkich etapów życia budynku.

Usprawnij proces budowlany

Proces budowy generalnie nie jest ekologiczny, ale po jego dokładnej analizie można ten trend odwrócić. Zacznij od sprawdzenia, czy na terenie inwestycji nie ma siedlisk zwierząt. Przyjrzyj się też roślinom – część z nich na pewno da się zachować lub przesadzić. Sprawdź dokładnie, jaki jest poziom zanieczyszczenia gruntu i zastanów się, czy możesz wykorzystać ponownie fragmenty istniejących budynków. Zaprzęgnij przy tym do działania technologię projektową BIM, która usprawni pracę, ułatwi wprowadzanie zmian w układzie funkcjonalnym, ograniczy błędy wykonawcze i ilość odpadów. Korzystaj z ekologicznych materiałów, najlepiej takich, które można ponownie przetworzyć. Wybierając nowoczesne technologie modułowe i prefabrykacji, możesz znacząco skrócić czas realizacji, a przy produkcji elementów gotowych w fabryce zużywa się zdecydowanie mniej materiałów i powstaje mniej odpadów.

Nowoczesne technologie budowy pozwalają również na osiągnięcie wyższej jakości i i redukcję mostków termicznych.

W efekcie zużyjemy mniej energii do ogrzania budynku, co również pozytywnie wpływa na środowisko. Koniecznie zwróć również uwagę na działania firm, z którymi współpracujesz – nie chcesz przecież, żeby twoje odpady skończyły w lesie. Pamiętaj też, że choć lokalni producenci czasami są drożsi, zazwyczaj produkują mniejszy ślad węglowy. I oczywiście – segreguj odpady. Zdecydowanie warto się nad tym pochylić, ponieważ usprawnienia podczas budowy, także te ekologiczne, pozwolą zwiększyć produktywność nawet o 60 proc. i zaoszczędzić do 38 proc. kosztów realizacji celu inwestycyjnego (wg raportu McKinsey).

Zacznij od logistyki

Dobra organizacja dostaw to podstawa, ale też nieoceniony zysk, bo na jedną budowę przyjeżdża nawet tysiąc samochodów. Pomogą w tym specjalne aplikacje komputerowe, które wspierają system dostaw idealnie na czas (just-in-time delivery). Jeśli na placu budowy nie ma dużo miejsca, np. na składowanie elementów prefabrykowanych, taka dostawa może być świetną alternatywą. Kluczowa może okazać się też tak prosta rzecz jak wyraźne wskazanie wjazdu na plac budowy. Szczególną uwagę należy również zwrócić na kwestię parkowania. Samochody dostawcze często nie mają się gdzie zatrzymać. Pomóc w tym mogą tzw. zatoki buforowe bezpośrednio przy terenie inwestycji, których organizacja nie zajmuje dużo czasu.

Dachy, dachy i jeszcze raz dachy

Zmiany klimatu powodują napływ zwrotnikowych mas powietrza nad Polskę. Coraz częściej doskwierają nam fale upałów i tropikalne noce, podczas których temperatura powietrza nie spada poniżej 25 st. Celsjusza. Betonowe miasto oddaje ciepło, które zgromadziło w ciągu dnia. Tworzy się tzw. miejska wyspa ciepła (MWC), przez którą temperatury w centrum miasta mogą być wyższe nawet o kilkanaście stopni od tych na terenach zielonych.

Dachy kryte czarną papą w upalne dni nagrzewają się nawet do 80 st. Celsjusza. Alternatywą dla nich są dachy retencyjne i dachy zielone. Funkcjonują one jak zbiornik wodny – warstwa drenażowa umożliwia retencję wody opadowej i stanowi świetną izolację termiczną. Podczas upałów temperatura takiego dachu nie przekracza 40 st. Ciekawą alternatywą są też dachy białe. Trzech amerykańskich fizyków z Uniwersytetu w Berkeley, Hashem Akbari, Surabi Menon i Arthur Rosenfeld, podkreśla, że malowanie na biało dachów i wykonywanie ulic z białego betonu może zapobiec globalnemu ociepleniu. Warto w tym przypadku kierować się wytycznymi certyfikacji budownictwa zrównoważonego jak BREEAM czy LEED.

Fotowoltaika i rekuperacja

Mikroinstalacje fotowoltaiczne można spotkać już w niemal całej Polsce. I to nie bez powodu – w dobie dominacji węgla czysta energia jest na wagę złota. Technologia ta jest tak zaawansowana, że można ją montować w różnych miejscach – kąt padania promieni słonecznych nie ma już takiego znaczenia. Świetnie sprawdzą się i na dachach, i na elewacjach (najlepiej od drugiej kondygnacji wzwyż – uniknie się w ten sposób uszkodzeń mechanicznych).

Wentylacja mechaniczna – najbardziej popularna dziś forma wentylacji w nowoprojektowanych budynkach mieszkalnych, jest nieefektywna, bo przez nawiewniki montowane w oknach zimą powietrze jest zaciągane w niekontrolowany sposób. W efekcie mieszkańcy zaklejają nawietrzaki taśmami klejącymi, a budynki nie oddychają. Dlatego też coraz popularniejsza staje się wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego, czyli rekuperacja. Doskonale sprawdza się w niedużych inwestycjach, a w centrach miast wspiera dodatkowo walkę ze smogiem i pozwala zaoszczędzić sporo energii.

Błękitne osiedla, wzór do naśladowania?

Przykładem tego typu ekologicznych osiedli są te projektowane przez konsorcjum Grupy Inwest w warszawskich dzielnicach Ursus i Białołęka. W osiedlach zostaną wprowadzone rozwiązania zapewniające zrównoważoną gospodarkę wodną w oparciu o koncepcję zielono-niebieskiej infrastruktury. Ponadto są tam planowane realizacje m.in. rowów infiltracyjnych, które będą zwiększać naturalną zdolność gleby do pochłaniania wody. Zostaną także zastosowane rozwiązania związane z urozmaiceniem powierzchni wspólnej przez specjalne ogrody deszczowe w pojemnikach. Wykonane z betonu pochłaniającego CO2 donice będą gromadzić wodę deszczową i odprowadzać przelewowo nadmiar wody do gruntu. Miejsca parkingowe zostaną wykonane ze specjalnej nawierzchni przepuszczalnej.

Dodatkowym elementem proekologicznym w osiedlach będzie zastosowanie powietrznych pomp ciepła, które w sposób efektywny wykorzystują energię odnawialną.

Pompa pobiera ciepło z otoczenia, ogrzewa nim budynek, a efektem ubocznym jej pracy jest wychładzanie dolnego źródła, czyli oddanie wychłodzonego powietrza np. do gruntu. Do ogrzewania domu nie potrzebuje więc żadnego paliwa poza prądem niezbędnym do napędu sprężarki, czyli głównego elementu pompującego energię cieplną z dolnego źródła, która zostanie dodatkowo zasilona z paneli fotowoltaicznych zamontowanych na dachach. Ilość dostarczanej do pompy energii w postaci prądu jest jednak kilkakrotnie mniejsza od ilości energii w postaci ciepła przekazywanego do pomieszczeń. Dzięki temu jej eksploatacja jest o wiele tańsza niż kotła na gaz czy olej.

Do budowy obydwu osiedli zostanie wykorzystany beton o obniżonej emisyjności dwutlenku węgla w produkcji, dzięki czemu podczas procesu budowy zaoszczędzimy około 214 ton CO2 – to tyle ile rocznie pochłania 9 ha lasu. Materiał prefabrykowany posiadający certyfikat antysmogowości produkowany jest w fabryce HM Factory w Sochaczewie. Wszystkie ściany zewnętrzne budynków będą pokryte betonem antysmogowym – warstwą osłonową wykonywaną wg własnej technologii HM Factory, certyfikowaną w laboratorium Italcementi w Bergamo.

Urszula Hofman, Konrad Płochocki
Artykuł został opublikowany w 8/2021 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.